Categorie: WakeZeist

Oefenen in spreken over vrijheid

De situatie nu zoals uitgesproken op de wake van 6 augustus 2023 voor het detentiecentrum Zeist.

Het is de eerste keer dat we hier bij elkaar zijn na de val van het kabinet. We krijgen verkiezingen. Het kabinet is gevallen over verschil van inzicht over onze omgang met de vreemdeling. Dat zal ook de inzet worden van de verkiezingen. Wij moeten ons daar op voorbereiden. En ik wil onze tijd hier gebruiken met wat oefeningen voor die voorbereiding.

Eerst een korte inleidende vraag aan jullie. Hoe bereiden jullie je voor op de verkiezingen? Een van de antwoorden was het doornemen van de verkiezingsprogramma’s.

Nu komt er een klein stukje politieke theorie. Het zal gaan tussen links en rechts. Beide vleugels hebben hun lievelingswoorden. Links zal het hebben over solidariteit. Dat hoop ik tenminste. Maar rechts, rechts is dol op het woord vrijheid. Er is zelfs een partij die dat in zijn naam heeft opgenomen.

Vrijheid kan echter van alles betekenen. Er hang veel vanaf hoe je het invult. Daar gaan de volgende drie oefeningen over. Maar eerst laat ik een stuk muziek horen.

Voor iemand uit Rusland heeft dit stuk muziek een extra betekenis. Even terug in de geschiedenis naar 1982. Brezhnev was de leider van de Sovjet-Unie en toen hij overleed was het onzeker wie hem op zou volgen. Terwijl zijn potentiële opvolgers onderling probeerde uit te maken wie zijn positie ging overnemen, durfden ze bij het nieuws niets naar buiten te brengen. De oplossing van de radiozenders was om de hele dag Het Zwanenmeer van Tjaikovski te spelen. Dat werd ook het draaiboek voor de opvolging van Tsjernenko en Andropov. Het zwanenmeer betekent dat de machthebbers je niet informeren over de gebeurtenissen die uiteindelijk wel jouw leven gaan bepalen.

En toen in 1991, na de val van de muur, opeens het Zwanenmeer op de radio gespeeld werd, had dit het effect van een noodsignaal. Er was een coup poging gericht tegen Gorbachov. Duizenden burgers gingen als antwoord de straat op en konden zo de afloop beïnvloeden.

Nu is het anders. De ene na de andere televisiezender in Rusland wordt ongewenst verklaard. De onafhankelijke zender TV Rain eindigde haar laatste uitzending vanuit Rusland met het Zwanenmeer. De boodschap is duidelijk. Er is niemand meer om je te informeren over wat er nu eigenlijk gebeurt in Rusland. En soms tekent iemand met een spuitbus een paar danseressen op een viaduct in Moskou, als minimale vorm van protest. Het regime haalt dat dan gelijk weg.

Dit is de eerste de oefening. Besef dat vrijheid is dat je kunt benoemen wat je ziet en praten over wat je meemaakt. Hier in Nederland kan dat, zonder dat je gebruik hoeft te maken van allerlei codes. Gebruik die vrijheid.
En TV Rain zendt nu uit vanuit Amsterdam. Dus de vrijheid die we hier hebben (of nog hebben), kan bijdragen aan de vrijheid van anderen.

De tweede oefening gaat over de vrijheid in ons denken. Er is oorlog in Europa. Wat was de laatste oorlog waarin Nederland betrokken was? En bedoel ik Nederland alleen, dus niet in een coalitie met andere landen. Wie weet dat? Een aantal bezoekers van de wakes noemen terecht de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog.

Wij krijgen deze oorlog op school onder de naam politionele acties.
Het was een oorlog en werd veroordeeld in de eerste VN-resoluties. Een oorlog met oorlogsmisdaden en veel burgerslachtoffers. Noch steeds wordt in Nederland de term woord politionele acties gebruikt. En als de Russen het hebben over de z.g. Speciale operatie keuren we dat af. Hoe werkt dat? Subtiele leugens zijn vaak succesvol omdat ze ons beschermen tegen de onaangename waarheid. Oefen je er in om weerstand aan dit mechanisme te bieden.

Voor de derde en laatste oefening gebruik ik een citaat van Navalny. Hij is recent opnieuw veroordeeld en zijn gevangenisstraf is met twintig jaar verlengt: En tijdens dit proces brengt hij het volgende naar buiten:

Iedereen in Rusland weet dat als je recht zoekt via de rechter je volkomen weerloos bent. Je kunt beter de hoop opgeven. Dit land wordt namelijk geregeerd door een crimineel. Conflicten worden opgelost door te dealen, door om te kopen, door te bedriegen en te verraden en alles wat mensen in het leven ter beschikking hebben, maar niet meer door een wet.

En vervolgens maakt hij een sneer na de afloop van de meest recente coup en de deal met Wagner.

Wij hebben in Nederland wat hij nastreeft voor Rusland, en waar hij een zware prijs voor betaald n.l. de rechtstaat. In een rechtstaat heb je wetten. Die zijn toegankelijk voor iedereen. Oefen je er in om op te merken wanneer wetten worden vervangen door deals. Want deals zijn niet bereikbaar voor iedereen. Die kunnen alleen afgesloten worden door en voor mensen die macht meebrengen aan de onderhandelingstafel.

Ik eindig met een voorbeeld. In de week na de val van het kabinet sloot Mark Rutte onder twijfelachtig mandaat een deal met de leider van Tunesië. Worden de mensenrechten hierbij gewaarborgd werd hem hier gevraagd. Natuurlijk, dat hebben we afgesproken.

Meer informatie:

De laatste minuten van TVRain in Rusland via de Gaurdian. De hele staff neemt ontslag.

De toespraak van Navalny tijdens zijn veroordeling in de Meduza.

klaas

23 augustus 2023

Niet gecategoriseerd, Politiek, WakeZeist
Op een dag zijn het onze eigen kinderen.
Vorige week waren we met een aantal mensen van de Wakegroep bij een demonstratie voor de in Nederland geboren Ljowa. De school had deze voor hem georganiseerd. Hij loopt het risico uitgezet te worden naar Armenië, het land van zijn ouders, waar hij zelf nooit geweest is.

En het is nu dat Ljowa, en vergelijkbare families in het nieuws komen. Dit vloeit voort uit de kinderpardonregeling die begin 2018 is afgesloten. De regering heeft toen belooft om gezinnen zonder asielstatus, maar met een kind dat al vijf jaar in Nederland was, een vergunning te geven. Het aangevoerde argument was worteling. Een kind dat al zo lang onderdeel uitmaakt van de Nederlandse samenleving, de taal spreekt en vrienden heeft gemaakt, wordt onherstelbaar beschadigd als hij weggestuurd wordt.

Zo ruimhartig als ik het nu zeg was de regeling niet, er zijn meer voorwaarden. Gezinnen moeten een aanvraag doen. Als die geweigerd worden kunnen ze in beroep. Het gegeven oordeel kan aangevochten worden in de meervoudige kamer zowel door de families als de IND. Het eindoordeel geeft de Hoge Raad. Ondertussen zijn alle termijnen van deze zaken verstreken. Dus we weten nu hoe de regeling uiteindelijk uitwerkt.

Aan Ljowa is de vergunning geweigerd uiteindelijk dus door de Hoge Raad. Ik wil u toch lastig vallen met de juridische details. Dat kan even taai zijn. Wij delen namelijk met Ljowa in dezelfde rechtsstaat. Ik gebruik hierbij de documentatie van Martin Vegter van Defence voor Children. Deze organisatie komt op voor de rechten van kinderen, dus ook voor kinderen die vreemdeling zijn.

Centraal staat een formulier. Bij de geboorte van een kind kun je dit met een formulier doorgeven aan de IND. Dit is echter niet verplicht. De ouders van Ljowa hebben dit ook niet gedaan. Volgens de toenmalige regels had dit ook geen zin. Ze hadden geen lopende asielzaak, en dan heeft zo’n formulier geen enkele invloed. Martin Vegter formuleert het zo “Het formulier heeft geen enkele juridische waarde”.

Dat is overigens niet zomaar een mening van Martin Vegter. Kamerleden hebben hier een vraag over gesteld aan de staatssecretaris: “Heeft dit formulier juridische waarde”. Nee, zegt de staatssecretaris, “Ik geef toe, dit formulier heeft geen enkele juridische waarde”.

En nu zeven jaar later, is er veel gebeurd. Ljowa en zijn familie zijn nog steeds hier. In Armenië is er oorlog geweest, en hier in Nederland is de kinderpardonregeling afgesproken. Kinderen die meer dan vijf jaar in Nederland zijn krijgen recht op verblijf. En voor een groot aantal kinderen is de regeling een succes. Ze hebben een vergunning, en kunnen hun leven veilig voortzetten. Of pas echt beginnen met leven, zoals veel van hen dat voelen.

Maar Ljowa niet. Wat blijkt: het eerder genoemde formulier ontbreekt. Anderen hebben op grond van dit formulier kinderpardon gekregen. De familie van Ljowa niet. Hadden ze het kunnen weten. Op geen enkele manier. Veranderd het formulier de feiten. Op geen enkele manier. Ljowa woont zeven jaar hier, en zijn wortels zijn overduidelijk. Zijn hele school voert actie voor hem. De Hoge Raad helpt hem niet. Er is een verschil, en de IND mag kennelijk iets doen met dat verschil. Martin Vegter is razend. Willekeur noemt hij het, en onbehoorlijk bestuur. Dat is de ergste belediging die een jurist heeft.

Hoe moeten we dit duiden? Er zijn andere zaken waarbij vergelijkbare spitsvondigheden de reden zijn om kinderen een vergunning te onthouden. Ik noem ze:
- Nune en Davit, Hun verblijfplaats was drie maanden niet bij de IND bekend. Uiteindelijk bleek het in een brief van een verloskundige te staan.
- Layam en Karin. De kinderen zijn gevlucht uit Syrië. De IND vond echter een Marokkaanse link in de familie en probeert ze naar dit land uit te zetten.
- Jacob en Tina. Dezelfde gedachtekronkel, nu vond de IND een link met Armenië.
Ik ga even terug naar het ontstaan van de kinderpardonregeling. Wij hebben daar ook actie voor gevoerd. We waren toen heel blij voor de kinderen. Het was echter ook een deal. Tegenover het recht op kinderpardon, stond een prijs met een concreet aantal. Aan 750 UNHCR vluchtelingen werd de veiligheid ontzegt. Het was handel, het ene mensenleven werd uitgeruild tegen het andere. Het was legale mensenhandel.

En wanneer is een deal een succes, in het hoofd van de dealmakers. Zodra je meer binnenhaalt als je weg moet geven. Dat maakt de kinderpardonregeling voor hen ook een risico. Stel je voor dat er meer kinderen recht op blijken te hebben dan deze 750. Dan heb je de deal verloren. Dat doet het slecht in de beeldvorming.

Mijn gevoel is dat dit soort getallen via de partijkanalen door worden gegeven aan de IND. De IND moet de wet uitvoeren, maar aantallen zorgen voor druk. En dan wordt er gezocht naar ruimte binnen de wet.

Nu is het mogelijk om te gaan denken in schurken en helden. Een schurk bij IND heeft gevonden, dat er voor Ljowa geen formulier was. Goed voor de boekhouding, nu kan er weer een vergunning minder worden uitgedeeld. Maar misschien zijn er ook helden. Iemand binnen de IND, die hart heeft voor deze gezinnen, heeft het formulier gevonden. Misschien is het er niet voor bedoeld, maar kan het een aantal gezinnen helpen. Willekeurig, maar goed voor deze families (en dat horen wij natuurlijk niet in de publiciteit).

Misschien ga ik te ver in mijn verbeelding. We weten niet precies wat er gebeurt. Maar één ding weten we wel, er wordt niet beslist vanuit het belang van het kind. Deze rechtsstaat, die wij met Ljowa delen, beslist niet vanuit het belang van het kind. Soms misschien, maar het is geen zekerheid. Het is willekeur.

Een ander nieuwsfeitje, meer dan duizend kinderen zijn van hun ouders gescheiden, gerelateerd aan de toeslagen affaire. Als wij, als maatschappij, niet opkomen voor de kinderen van vreemdelingen, wordt het ook eenvoudiger om aan de rechten van andere kinderen voorbij te gaan. Op een dag zijn het onze eigen kinderen.

Daarom staan we hier, om te laten zien dat dit niet hoort (onbehoorlijk is), en dit niet ongezien mag gebeuren.
klaas

7 november 2021

WakeZeist
De rechtstaat beschermen

De moord op Peter R. de Vries heeft Nederland geschokt. Een aanslag op de rechtsstaat. Dat was is in de eerste week de duiding van een aantal politici.

Daarna kwamen de verhalen van andere mensen. We zullen hem missen. Peter R. de Vries was een held. Hij kwam op voor mensen, die het echt nodig hebben. Mensen die in de steek gelaten zijn door het systeem.

Dat is ongemakkelijk. Hier in Nederland doen we alsof het goed geregeld is. Ons ministerie van buitenlandse zaken laat zelfs cursussen over de rechtsstaat maken, om andere landen hier in te onderwijzen. Toch hebben we behoefte aan helden om ons veilig te voelen.

Het is ongemakkelijk. Zelfs een partij als de VVD heeft in haar verkiezingsprogramma staan, dat de overheid een schild moet zijn voor de zwakken. En over vluchtelingen, daar zijn we hiervoor bij elkaar gekomen, staat er, dat er bescherming moet zijn voor de vluchteling die het echt nodig heeft.

Wie heeft het echt nodig? Misschien mensen, die met gevaar voor hun eigen leven, ons informatie geven over een wraakzuchtig regime. In de volkskrant van 24 juli stond een opvallend verhaal. Twee jonge Russische mensen hebben in 2016 in Nederland asiel aangevraagd, of de vlucht voor de FSB, de Russische veiligheidsdienst. Hier in Nederland hebben ze contact gezocht met de recherche, ze bleken uiterst waardevolle informatie te hebben over de MH17. De recherche gaf hun het dringende advies, om hier met niemand over te spreken. Niet alleen zijzelf zouden hierdoor in levensgevaar komen, maar ook hun achtergebleven familieleden. Toch krijgen ze geen vergunning, volgens de IND hebben ze de procedure niet goed gevolgd. Ze hadden dat de uiterst gevoelige informatie gelijk in hun eerste gesprek moeten geven. Twee instanties in Nederland kunnen niet goed samenwerken. Dit stuurt een boodschap naar alle mensen, die in verzet komen, en op zoek zijn naar meer democratie. “Daar, in het vrije westen, is geen bescherming voor jou”.

Wie heeft het echt nodig? Precies hetzelfde geldt voor de tolken die onze militairen in Afghanistan hebben geholpen. Onmisbaar was hun werk, en met hun kennis van taal en de omgeving hebben ze de levens van mensen gered. Maar ook hebben ze hun vertrouwen in ons gesteld, en de Taliban is dat niet vergeten. Nu horen we in het nieuws, dat de ene, na de andere stad bedreigt wordt door de oprukkende Taliban. Deze tolken hebben recht op een vergunning in Nederland. Nederland zegt zijn uiterste best te doen. Toch zijn er minimaal zeventig tolken met hun gezinnen nog steeds niet in veiligheid.

Afghanistan, de situatie wordt snel onveiliger. Vorig jaar was het al het dodelijkste land in de wereld. Toch zette Nederland de afgelopen jaren honderden Afghanen uit, waaronder tientallen kinderen. Defence for Children roept, samen met zes organisaties op om direct met deze uitzettingen te stoppen, totdat de situatie daar duidelijk wordt. De Tweede Kamer is echter met reces, en kan nu niet met indringende vragen de staatssecretaris ter verantwoording roepen.

Nog een herinnering aan Peter R. de Vries. Deze werd gedeeld door Esther van Dijke. In de tijd dat Lili en Howick uitgezet dreigden te worden, bood hij aan dat de kinderen bij hem onder konden duiken. Laat dat voor ons, en onze politici, een voorbeeld zijn. Misschien kunnen we de rechtsstaat als beste beschermen, door ons als de rechtsstaat te gedragen.

klaas

1 augustus 2021

WakeZeist
Mijn land van herkomst

“Hebt u ruzie met uw vrouw, of wil uw dochter niet luisteren” Het meisje bij het postafhaalpunt was nieuwsgierig. Het pakje dat ik kwam ophalen was opgestuurd in de oorspronkelijke doos, zodat het overduidelijk was dat er een megafoon in zat.

“Ik heb hem morgen nodig, bij een demonstratie, in Zeist” antwoordde ik. “Wat is daar dan?”, wilde ze weten. “Dat is de plaats waar kinderen worden opgesloten, voordat ze worden uitgezet”. “Uitgezet, uitgezet, u bedoelt teruggestuurd naar hun land van herkomst” Land van herkomst, wat een merkwaardig precieze term voor een meisje bij de kassa. Wellicht had ze zelf ook een land herkomst. Ik had haar eerder met een collega horen overleggen in een andere taal.

“Naar welk land dan?”, ze wilde het toch weten. “Eén gezin naar Iran, twee gezinnen naar Afghanistan”. Ze werd stil, ze moest slikken. “Iran, Afghanistan” “Goed dat u dit doet” zei ze nog, maar ze was nog bezig te verwerken, dat dit nu echt in Nederland dreigt te gebeuren.

Ik pakte de megafoon op en nam hem mee. Wat is er toch met mijn land van herkomst, dat ik het nodig vind een megafoon te bestellen?

klaas

27 december 2019

WakeZeist
Liturgie als wapen

Het kerkasiel heeft een aantal theologen verontrust. Marcel Barnard heeft er een artikel over geschreven in Woord en Dienst. Elsbeth Gruteke heeft zijn argumenten overgenomen voor een programma van de EO. De zorg is dat de liturgie hier ingezet wordt als een wapen. Maar hoe werkt dat dan, liturgie als wapen? Ik heb hier een voorbeeld bij.

Daarvoor moet ik iets meer dan een maand terug. Culemborg is in rep en roep. Onverwacht zijn de twee broers Andropov opgepakt en opgesloten in het detentiecentrum Zeist. Binnen twee dagen zullen ze uitgezet worden. De enige concrete actie die de betrokken burgers overblijft is het organiseren van een wake. De tijd is kort, er wordt een facebook event aangemaakt en er worden mails doorgestuurd. De wake zal al de volgende dag zijn.

Ervaren actievoerders in het comité stellen belangrijke vragen. Mag dat zomaar, een wake? Is dat dat niet een soort demonstratie? Moet daar geen vergunning voor worden aangevraagd? Kan dat op deze korte termijn? De Wake groep Zeist wordt opgebeld. Zij hebben hier veel ervaring mee. Demonsteren mag altijd, het blijkt een grondrecht. Wel moet het op tijd gemeld worden bij de bevoegde instantie. Bij een noodwake kan dat natuurlijk niet. Tot nu toe is dat goed gegaan. Aangeraden wordt om geen fakkels te gebruiken, maar electrische waxinelichtjes.

De volgende dag komen er ongeveer dertig mensen bij elkaar op de parkeerplaats voor het detentiecentrum. Het is al donker. Als ze op weg gaan naar de poort gaat deze open en komt er een politiebusje naar buiten rijden.

Het is onduidelijk hoe het werkt met een wake aanmelden. We staan immers wel bij een detentiecentrum. Misschien kan onze demonstratie toch verboden worden. We zouden met teveel kunnen zijn. Een beroep op de openbare orde is altijd mogelijk. En er staat spanning op deze wake. Het is nog maar drie dagen geleden dat een nota van vooraanstaande wetenschappers op het binnenhof is gepresenteerd, die aantoont hoe schadelijk detentie en uitzetting is voor kinderen. Bijna direct zijn de jongens opgepakt, alsof de politiek wil laten zien, dat dit hun niets doet. De publieke verontwaardiging is groot. Zouden de bewakers daarbinnen zich hier zorgen over maken? Zijn ze bang dat het helemaal uit de hand loopt? Hoeveel mensen zitten er eigenlijk in het busje? Zijn ze klaar om te bellen en versterking te vragen?

Binnen de groep zijn veel kerkmensen. Ze hebben vaker samen gedemonstreerd. Bijna intuïtief steken ze hun lichtjes aan, en lopen rustig vooruit. Ze beginnen het Taizé lied te zingen, dat met zijn slepende melodie het protestlied begint te worden van het kinderpardon.

Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft.

De mannen in de bus, draaien en het raampje open, en laten de groep voorbij lopen op weg naar het hek. De spanning ebt weg. Ze hebben besloten niet in te grijpen.

Wat gebeurd hier precies? Waarom werkt dit? Waarom heeft het zingen van toch eenvoudig lied zo’n de-escalerend effect? Misschien verklaart de psychologie het wel. Het is lastig geconcentreerd zingende mensen streng aan te spreken. Maar daarmee is niet alles gezegd. Het komt ook door het lied.

Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft.

Allereerst wordt het gezongen voor de opgesloten broertjes. Hun situatie is grimmig, en ieder sprankje hoop is nodig voor hen. Maar de actievoerders zingen ook voor henzelf. Ze voelen zich machteloos, en het zingen van het lied geeft ze toch nog de kans iets te doen. Maar het zingen is ook voor de bewakers. Zij voeren hun werk uit, en moeten er voor zorgen dat alles volgens goede orde verloopt. Maar zouden zij er voor gekozen hebben om kinderen op te moeten sluiten. Voor hun is dit waarschijnlijk ook het moeilijkste, misschien donkerste onderdeel van hun werk. Het lied sluit hen ook in.

Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft.

Het lied zingt van het verlangen naar de vrede, en het is een uitnodiging om aan de vrede bij te dragen. Het stelt bewakers gerust. Het laat zien dat de demonstranten afzien van agressie en nodigt hen uit hetzelfde te doen.

Zo werkt het kerkasiel ook. Het beschermt de familie Tamrazyan tegen de Dienst Terugkeer en Vertrek. Maar het beschermt de DTenV ook tegen het schenden van zijn eigen aard. De dienst is onderdeel van het Ministerie Justitie en Veiligheid en behoort bescherming te bieden aan een ieder die dat nodig heeft. Het beschermt politici tegen hen zelf. Ze hoeven niet, gedreven door angst, onschuldige kinderen schade aan doen.

De liturgie is een wapen, maar gericht op de verdediging. En die is niet alleen voor hen die toevallig in de kerk zitten, maar voor iedereen binnen het bereik van het gezang en het gebed. Dat moeten de gelovigen zich door geen enkele theoloog laten ontnemen.

De basis voor deze blog is het politiek commentaar op de nieuwjaarsbijeenkomst van de ChristenUnie Culemborg in 2019

klaas

28 januari 2019

Kerkasiel, WakeZeist
Met de rug naar het Jeruzalem

Ik wil terugkijken op dit weekend. Het thema wordt daardoor vertrek. Zaterdagochtend, werd vanuit kamp Zeist de famillie Andropov uitgezet. Zondagmiddag nam Kees afscheid van het ambt van predikant. Alletwee hebben ze een soort negatieve motivatie.

Laat ik beginnen met Kees. Hij wordt nu fotograaf. Dat klinkt wel heftig. In eindtijdtaal zou je kunnen zeggen: “Dienaar van het Woord wordt maker van beelden” Maar dat geeft hij zelf niet als motief. Hij kon binnen in zijn kerk, de NGK, niet voldoende ruimte vinden, om te zijn wie hij was.

Wat, is er voor Kees geen ruimte bij de NGK? Wat is daar aan de hand? Hij past er precies bij. Hij heeft de goede nationaliteit, de gemiddelde leeftijd, de juiste huidskleur. Hij is een cisgender, netjes getrouwd, vier kinderen, komt uit een NGK nest. Hij schijnt CDA te stemmen, maar zijn vrouw stemt gelukkig ChristenUnie. (Even een opmerking voor de lezer, ik ga ervanuit dat iedereen weet wat de NGK is. Wie wil weten wat cisgender is stuurt maar een email). Wat maakt dat hij zegt dat juist voor hem weinig ruimte is. Ik stop nu over Kees, maar ik wil iets beschrijven wat kenmerkend is aan onze protestantse kerk. Ik word hierbij geholpen door de joodse filosoof Herschel; hij geeft aan dat er ongemerkt iets is veranderd.

Laat ik als voorbeeld deze synagoge nemen, waar de NGK kerkt. Als de dominee binnenkomt loopt hij dankzij de joodse architect, in de richting van Jeruzalem. Dat is de plaats waar volgens de joden hemel en aarde bij elkaar komen, waar je je gezicht naar toe richt als je gaat bidden. Dat is de plaats waar je het van verwacht. Dus de dominee komt binnen, en draait zich om, Zo staat hij met de rug naar Jeruzalem. De architectuur van de Open Hof heeft wat minder verhaal, maar het werkt op dezelfde manier. De dominee komt binnen, en draait zich om, en staat met de rug naar het kruis.

Dan begint het gepraat. In de moderne protestantse kerk vinden we ook dat dit eerlijk verdeeld moet worden. De juf van de kindernevendienst vind dat de dienst geschikt moet zijn voor kinderen. (Niet teveel geweld graag, daar kunnen de kinderen niet tegen). De filosoof wil graag de moderne wetenschap in de preek hebben. En een zekere Klaas wil dat het begrijpelijk is voor de buitenstaander.

Met de liederen is het nog erger. Sommigen willen alles uit het liedboek zingen. Andere willen graag de nieuwste Opwekkingsliederen zingen. Uitzondering zijn de Evangelischen die wat ouder zijn, die willen juist de lage nummers. En Klaas laat weer van zich horen, hij wil dan weer dat het zingbaar is. In de beperkte ruimte en tijd moet dan voor ieder wat wils gepropt worden.

Sommige gemeentes proberen dit proces te reguleren, om het zo om dit eerlijk te verdelen. Dat gebeurt door het versturen van email. Simone heeft een keer in de Open Hof gepreekt en kreeg zo twintig e-mails. Dat maakt deze gemeente gemiddeld. In Zeist versturen ze veertig e-mails.

Al die witte, Nederlandse, cisgender gemeenteleden, van middelbare leeftijd willen allemaal hetzelfde tegenstrijdige ding: tevreden gehouden worden. Begrijpelijk dat iemand afhaakt. Met de rug naar het Kruis ontstaat er een tekort.

Vrijdag avond ging ik met Simone naar Zeist om te protesteren bij het uitzettingscentrum. Dat voelde ook als een religieuze plicht. We namen geen liedboek mee. “Neem maar wel je paspoort mee”, zei Simone. Het kan handig zijn om aan te tonen dat je Nederlander bent. Het gezelschap was wat gemengder. Een jonge vriendinnetje van de russische school. Een Iraanse vriend, die ook in het centrum had vastgezeten. Een SP er die altijd meeliep in dit soort evenementen. Dat soort volk was er.

We begonnen met een wandeling rond het centrum. Ik raakte aan de praat met een Oekraïense man. “Waarom doen jullie dit?” was zijn vraag. “De hoeveelheid steun heeft mij verbaasd, zoveel mensen die in beweging komen. Tweeduizend mensen die lawaai maakte op het plein van Culemborg.”

Ik kan best wel een beetje vroom praten. Ik zei: “We doen dit want we zijn Christenen. In onze Bijbel staat dat we zorg moeten dragen voor de vreemdeling. Dat we ons moeten herinneren dat wij zelf ook vreemdeling zouden kunnen zijn. Het is slechts toeval dat we Nederlander zijn, we hebben er niets voor hoeven doen. Daarom moeten we ruimhartig met dit soort situaties omgaan”

Hij hoorde mij beleefd aan, zoals dat hoort als iemand vroom praat. Het deed hem zelfs wel iets; hij was zelf een migrant. Hij was hier gekomen als IT er en werkte bij voor een bedrijf met een buitengewoon Nederlandse naam. Daarover zei hij: “Dat klinkt wel zo, maar het is eigenlijk een heel internationaal bedrijf”. Hij had net vorig jaar zijn paspoort gehad. Toch wilde hij mij één ding duidelijk maken: “De Andropovs zijn misschien illegaal, maar het zijn ondernemende mensen. Het zijn mensen die er iets van probeerden te maken. Je moet ze niet laten gaan. Nederland benadeelt zichzelf hiermee ook”. Dit is eigenlijk een VVD-standpunt en past bij iemand die in het grootbedrijf werkt.

Toen ik dit maandag aan een GroenLinkser vertelde, ontplofte hij bijna: “Daar gaat het niet om. Deze mensen moeten geholpen worden”. Toch is het goed om in termen van winst en verlies te denken. Op de radio hoorde ik hoe de Andropovs zijn opgehaald. Tien mannen zijn ingehuurd om ze op te halen van Camping Beaugarde. Negen marechaussees gingen mee in het vliegtuig. Wat een kosten zijn er gemaakt, gewoon in geld. Wie heeft hier zoveel geld voor over?

Op weg naar het vliegtuig werden de handen van de Andropovs geboeid (Bij kinderen onder de acht vonden ze dat niet nodig). Welke gedachte zit hier achter? Wat moet er duidelijk gemaakt worden, dat er zulke middelen ingezet worden. Waar zijn we zo bang voor? Stel dat we hier ruimhartig mee omgaan, mag dan iedereen in dezelfde situatie blijven? Dat zijn vijfhonderd kinderen. Verliest Nederland daarmee zijn identiteit? Zijn deze vijfhonderd kinderen nu een bedreiging voor onze rechtstaat?

Sommige kosten kun je niet zien. Kinderen op de scholen van Culemborg weten nu dat hun vriendje zomaar kan verdwijnen. Of is dat geen schade maar winst. Is dat levenswijsheid die ze later bitter nodig zullen hebben?

We liepen rond de muur van het detentiecentrum. We zongen een lied: “Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur dat nooit meer dooft”. In de Bijbel zijn verhalen over muren en zingen en lopen. Die muur stort dan in. Dat is nog niet gebeurd. Tweeduizend Culemborgers hebben lawaai gemaakt voor een ruimhartiger asiel beleid. De staatssecretaris heeft niet bewogen. De muur staat nog. Voor ons blijft het een geloof, iets wat we nog niet kunnen zien.

De profeet Micha beschrijft hoe de stad van God zal zijn. Die stad heeft geen muur nodig, want God zelf zal de muur zijn. Hij sluit geen kinderen buiten, omdat we daar bang voor zijn. En als God zelf de muur rondom ons is, kunnen wij ook niet meer met onze rug naar Hem toe gaan staan.

Met dit politiek commentaar werd de Algemene Ledenvergadering van de ChristenUnie in Culemborg afgesloten. Daarna is het nog een keer gebruikt in een dienst voor het kerkasiel.

klaas

25 december 2018

Politiek, WakeZeist