Categorie: Kerkasiel

• Terugblik Partijcongres ChristenUnie

  Onderstaande tekst is uitgesproken bij en Wake voor Detentiecentrum Zeist op 1 oktober 2022:

  Voor deze wake is er genoeg materiaal. In Ter Apel slapen er weer mensen buiten. Nu niet in de hitte, maar in de regen. Ondertussen is de eerste regeling geformaliseerd, die de rechten van de asielzoekers verminderd. Ik ga er hier niet verder op in, maar ik laat straks een lied van Kikki Schippers horen, wat dit heel precies duidt.

  Ik wil u wat dingen noemen vanuit het ChristenUnie-partijcongres, waar Simone en ik gisteren zijn geweest.  Ik hergebruik wat materiaal. 

  Ik heb mijn aanmelding de aanbeveling gegeven. Zouden we kunnen afzien van het spreken over asielzoekers als stromen. Dat is dehumaniserende taal. Het roept bij Nederlanders de reflex op te beheersen, en zaken onder controle te krijgen. Deze manier van praten maakt dingen onzichtbaar. Laten we over asielzoekers spreken als over planten. Dat past ook binnen het verkiezingsprogramma dat het heeft over mensen die moeten kunnen floreren.

  Maar toch centraal moment nam Don Ceder het woord. We moeten de situatie tot rust brengen. Daarom moeten we instroom beperken. Rust klinkt mooi, en die rust zal goed zijn voor de asielzoekers die in Nederland toegelaten zijn. Die rust is niet weggelegd voor de mensen die worden uitgesloten. Het wordt instroom maakt dat onzichtbaar.

  Tijdens de koffie sprak ik met een ondersteuner van de fractie. Hij was bang dat Nederland zou overstromen met vluchtelingen, als wij ze de kans zouden geven. Water gaat naar het laagste punt tenslotte Ik was het niet met hem eens. Ik heb veel mensen hier gesproken met een enorme heimwee naar hun geboortegrond. Die konden ze pas verlaten toen het niet meer anders kon. Dat ziet we ook aan de aantallen. Van de bedreigde mensen bereiken er maar een paar ons land.

  Tijdens het congres mochten we aanbevelingen geven. Iemand uit de zaal had een goede suggestie. Geef de vreemdeling zekerheid. Het moeten wachten, beschadigt ze, en zal hun uiteindelijke leven in Nederland moeilijker maken. Ze hebben zorg nodig, zodat ze kunnen groeien en tot bloei kunnen komen. Dat is beter voor Nederland.

  En dan Anisa. We hebben haar briefje gehoord. Wat zij zegt, is dat het leven dat zij in Nederland begonnen is in Iran niet kan voortzetten. Dat de wortels die zij hier gemaakt heeft, de Nederlandse taal, haar Nederlandse vriendjes en vriendinnetjes, in Iran niet meer verder kunnen groeien. Dat ze alleen nog maar een plaats hebben in de herinnering. Dat geld ook voor haar klasgenoten. Als zij Anisa verliezen aan uitzetting, zal het zijn of her iets losgescheurd wordt, als een wortel die uit de grond getrokken wordt, en waar de haarvaten achterblijven, en niet meer verder kunnen groeien. En juist die worteling is de essentie van ons mens-zijn

  Daarom doe ik ook hier nogmaals de oproep. Denk over asielzoekers als over planten. Ze willen wortelen, ze hebben zorg nodig, maar ze kunnen ook tot bloei komen en vrucht dragen. Dat is beter voor iedereen.

  klaas

  20 oktober 2022

  Kerkasiel, Politiek

• Kerkasiel als interventie

  

  Het kerkasiel is voorbij. Zondag 10 februari hebben we dat gevierd in de grootste kerk die ze konden vinden in Den Haag. Samen met de anderen ben ik opgelucht en blij. Maar toch, ik mis het.

  Ik ben blij voor de familie Tamrazyan. Iedere keer dat ik terugkeerde naar de Bethelkapel om een dienst bij te wonen (en soms te leiden) drong hun situatie iets dieper tot mij door. Het was een gezin zoals het mijne, alleen met minder rechten. Dat ontnam hen ook de zekerheid. Dit legde een grauwe waas over iedere gedachte aan de toekomst en onttrok daar iedere kleur aan.

  De familie Tamrazyan was altijd heel beleefd en spaarzaam met feiten over hun leven. Het gesprek met de vele bezoekers had hen geleerd behoedzaam met ons om te gaan. Na de dienst vertrokken wij immers weer terug naar huis, beschermd door ons rode paspoort, en wilden zonder al te veel ballast weer verder kunnen met ons leven.

  Bij de laatste ontmoeting, begin januari, begon ik het gewicht van die grauwe sluier te voelen. Die was aanwezigheid in alles wat ze deden, en de voortdurende druk putte hen uit. Ze hielden dapper vol, ze hadden geen andere keuze.

  Ik ben blij met het regeling, met de hoop die de afspraken geven. Het geeft verlichting voor de familie. Ze kunnen weer naar buiten. Een groot feest als waardige afsluiting was hier heel passend.

  Maar toch ik mis het kerkasiel. Want de familie Tamrazyan staat niet alleen. Ze vertegenwoordigen een grote groep mensen uit ons hele land.

  Zo ben ik naar een demonstratie geweest in Gilze Rijen. De gemeenteraad was hier gevraagd met de kinderpardon motie in te stemmen. Dit had zij echter twee keer geweigerd. Dat is wrang, want in Gilze Rijen is een gezinslocatie. Daar komen uitgeprocedeerde asielzoekers terecht, als er in de AZC’s geen plaats meer voor hen is. Zij waren ook uitgenodigd voor de demonstratie, en ik stond tussen de gezinnen die niet beschermd werden door de liturgie. De grijze waas had hier donkere plekken. Dat was de angst om in het uitzetcentrum centrum van Zeist terecht te komen, en vervolgens gedwongen te worden te vertrekken naar Rusland, de Oekraïne of Armenië.

  Ik ben ook bij Kamp Zeist geweest om mee te doen aan een wake. De grijze sluier was hier verdicht tot een zwarte walm. We moesten meemaken hoe de Nederlandse overheid, kinderen van hun geboortegrond verwijderde en hun zo de toekomst ontnam. Het enige wat wij nog konden doen was hun namen over de hekken schreeuwen, om zo iets van hun mens zijn te behouden.

  Ik heb met asieladvocaten gesproken, die het op zich genomen hebben om de gezinnen te verdedigen. Zij verdiepten zich in wel in de details, en leerden zo wat mensen kan overkomen en wat andere mensen ze aan doen. Om de zaak goed mogelijk te kunnen bepleiten voelden ze zich verplicht het zo helder mogelijk aan de rechter voor te leggen. Vaak lukte het om het hart in beweging te krijgen. Toch kregen ze geen gehoor, omdat de regelingen het niet toelieten.

  In het kerkasiel was hier plaats voor. Ik kon als gelovige iets concreets doen. Alleen door mijn aanwezigheid kon ik laten zien dat ik het onaanvaardbaar en zelf onverteerbaar vond. Het was voor de kinderen een teken van hoop, voor ons een aanmoediging om te volharden, en voor de beleidsmakers een waarschuwing, dat hun daden niet ongezien waren.

  De huidige regeling geeft verlichting, maar ik blijf argwanend. Partijen die zich laten voorstaan op hun strengheid hebben weer regels toegevoegd waarmee ze hun ongenade kunnen laten zien. De onzekerheid en de angst voor veel kinderen blijft.

  Daarom mis ik het kerkasiel. Het was een succesvolle interventie tegen het onrecht. Ik verlang naar een alternatief om dit voort te zetten. Want ons land kan nog niet zonder gebed.

  klaas

  13 februari 2019

  Kerkasiel

• Liturgie als wapen

  Het kerkasiel heeft een aantal theologen verontrust. Marcel Barnard heeft er een artikel over geschreven in Woord en Dienst. Elsbeth Gruteke heeft zijn argumenten overgenomen voor een programma van de EO. De zorg is dat de liturgie hier ingezet wordt als een wapen. Maar hoe werkt dat dan, liturgie als wapen? Ik heb hier een voorbeeld bij.

  Daarvoor moet ik iets meer dan een maand terug. Culemborg is in rep en roep. Onverwacht zijn de twee broers Andropov opgepakt en opgesloten in het detentiecentrum Zeist. Binnen twee dagen zullen ze uitgezet worden. De enige concrete actie die de betrokken burgers overblijft is het organiseren van een wake. De tijd is kort, er wordt een facebook event aangemaakt en er worden mails doorgestuurd. De wake zal al de volgende dag zijn.

  Ervaren actievoerders in het comité stellen belangrijke vragen. Mag dat zomaar, een wake? Is dat dat niet een soort demonstratie? Moet daar geen vergunning voor worden aangevraagd? Kan dat op deze korte termijn? De Wake groep Zeist wordt opgebeld. Zij hebben hier veel ervaring mee. Demonsteren mag altijd, het blijkt een grondrecht. Wel moet het op tijd gemeld worden bij de bevoegde instantie. Bij een noodwake kan dat natuurlijk niet. Tot nu toe is dat goed gegaan. Aangeraden wordt om geen fakkels te gebruiken, maar electrische waxinelichtjes.

  De volgende dag komen er ongeveer dertig mensen bij elkaar op de parkeerplaats voor het detentiecentrum. Het is al donker. Als ze op weg gaan naar de poort gaat deze open en komt er een politiebusje naar buiten rijden.

  Het is onduidelijk hoe het werkt met een wake aanmelden. We staan immers wel bij een detentiecentrum. Misschien kan onze demonstratie toch verboden worden. We zouden met teveel kunnen zijn. Een beroep op de openbare orde is altijd mogelijk. En er staat spanning op deze wake. Het is nog maar drie dagen geleden dat een nota van vooraanstaande wetenschappers op het binnenhof is gepresenteerd, die aantoont hoe schadelijk detentie en uitzetting is voor kinderen. Bijna direct zijn de jongens opgepakt, alsof de politiek wil laten zien, dat dit hun niets doet. De publieke verontwaardiging is groot. Zouden de bewakers daarbinnen zich hier zorgen over maken? Zijn ze bang dat het helemaal uit de hand loopt? Hoeveel mensen zitten er eigenlijk in het busje? Zijn ze klaar om te bellen en versterking te vragen?

  Binnen de groep zijn veel kerkmensen. Ze hebben vaker samen gedemonstreerd. Bijna intuïtief steken ze hun lichtjes aan, en lopen rustig vooruit. Ze beginnen het Taizé lied te zingen, dat met zijn slepende melodie het protestlied begint te worden van het kinderpardon.

  Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft.

  De mannen in de bus, draaien en het raampje open, en laten de groep voorbij lopen op weg naar het hek. De spanning ebt weg. Ze hebben besloten niet in te grijpen.

  Wat gebeurd hier precies? Waarom werkt dit? Waarom heeft het zingen van toch eenvoudig lied zo’n de-escalerend effect? Misschien verklaart de psychologie het wel. Het is lastig geconcentreerd zingende mensen streng aan te spreken. Maar daarmee is niet alles gezegd. Het komt ook door het lied.

  Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft.

  Allereerst wordt het gezongen voor de opgesloten broertjes. Hun situatie is grimmig, en ieder sprankje hoop is nodig voor hen. Maar de actievoerders zingen ook voor henzelf. Ze voelen zich machteloos, en het zingen van het lied geeft ze toch nog de kans iets te doen. Maar het zingen is ook voor de bewakers. Zij voeren hun werk uit, en moeten er voor zorgen dat alles volgens goede orde verloopt. Maar zouden zij er voor gekozen hebben om kinderen op te moeten sluiten. Voor hun is dit waarschijnlijk ook het moeilijkste, misschien donkerste onderdeel van hun werk. Het lied sluit hen ook in.

  Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft.

  Het lied zingt van het verlangen naar de vrede, en het is een uitnodiging om aan de vrede bij te dragen. Het stelt bewakers gerust. Het laat zien dat de demonstranten afzien van agressie en nodigt hen uit hetzelfde te doen.

  Zo werkt het kerkasiel ook. Het beschermt de familie Tamrazyan tegen de Dienst Terugkeer en Vertrek. Maar het beschermt de DTenV ook tegen het schenden van zijn eigen aard. De dienst is onderdeel van het Ministerie Justitie en Veiligheid en behoort bescherming te bieden aan een ieder die dat nodig heeft. Het beschermt politici tegen hen zelf. Ze hoeven niet, gedreven door angst, onschuldige kinderen schade aan doen.

  De liturgie is een wapen, maar gericht op de verdediging. En die is niet alleen voor hen die toevallig in de kerk zitten, maar voor iedereen binnen het bereik van het gezang en het gebed. Dat moeten de gelovigen zich door geen enkele theoloog laten ontnemen.

  De basis voor deze blog is het politiek commentaar op de nieuwjaarsbijeenkomst van de ChristenUnie Culemborg in 2019

  

  klaas

  28 januari 2019

  Kerkasiel, WakeZeist